Lisinopril လစ်ဆစ်နပရို
Lisinopril ကို သွေးတိုးရောဂါအတွက် အသုံးပြုသည်။ သွေးပေါင်ချိန်ကို လျှော့ချပေးခြင်းသည် လေဖြတ်ခြင်း၊ နှလုံးတိုက်ခိုက်ခံရခြင်းနှင့် ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ကာကွယ်ပေးသည်။ နှလုံးဖောက်ပြန်ခြင်းကို ကုသရန်နှင့် နှလုံးဖောက်ပြီးနောက် အသက်ရှင်သန်မှု တိုးတက်စေရန်လည်း အသုံးပြုပါသည်။Lisinopril သည် ACE inhibitors ဟုခေါ်သော ဆေးအမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သွေးကြောများကို ပြေလျော့စေသောကြောင့် သွေးများ ပိုမိုလွယ်ကူစွာ စီးဆင်းနိုင်စေပါသည်။
COMMON BRAND(S): PRINIVIL, ZESTRIL
GENERIC NAME(S): LISINOPRIL
အသုံးပြုပုံ | ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး | ကြိုတင်သတိထားရန် | ဓာတ်ပြုမှု | ကုသမှု
အသုံးပြုပုံ
ဤဆေးကို သင့်ဆရာဝန်ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း အစာမပါဘဲ ပါးစပ်ဖြင့်သောက်ပါ၊ ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်နေ့တစ်ကြိမ်သောက်ပါ။
အကယ်၍ သင်သည် ဤဆေး၏ ဆိုင်းထိန်းပုံစံကို အသုံးပြုနေပါက ဆေးမထိုးမီ ပုလင်းကို ကောင်းစွာလှုပ်ပါ။ အထူးတိုင်းတာကိရိယာ/ဇွန်းဖြင့် ဆေးပမာဏကို ဂရုတစိုက်တိုင်းတာပါ။ မှန်ကန်သော ဆေးပမာဏကို မရရှိနိုင်သောကြောင့် အိမ်သုံးဇွန်းကို မသုံးပါနှင့်။
ဆေးပမာဏသည် သင့်ကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့် ကုသမှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။ ကလေးများအတွက်၊ ဆေးပမာဏသည်လည်း ကိုယ်အလေးချိန်ပေါ်မူတည်ပါသည်။
သင့်ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများဖြစ်နိုင်ချေကို လျှော့ချရန်အတွက် သင့်ဆရာဝန်သည် သင့်အား ဤဆေးကို ပမာဏအနည်းငယ်ဖြင့် စတင်ကာ ဖြည်းဖြည်းချင်း တိုးမြှင့်ရန် ညွှန်ကြားနိုင်ပါသည်။ သင့်ဆရာဝန်၏ညွှန်ကြားချက်ကို ဂရုတစိုက်လိုက်နာပါ။
အကျိုးကျေးဇူးအများဆုံးရရှိရန် ဤဆေးကို ပုံမှန်အသုံးပြုပါ။ သင်မှတ်မိစေရန်အတွက်၊ ၎င်းကိုနေ့စဉ်တစ်ချိန်တည်းတွင်ယူပါ။ နေကောင်းနေရင်တောင် ဒီဆေးကို ဆက်သောက်ပါ။ သွေးတိုးရောဂါရှိသူအများစုသည် ဖျားနာခြင်းမရှိပါ။
သွေးတိုးရောဂါကို ကုသရန်အတွက် ဤဆေး၏ အကျိုးကျေးဇူးအပြည့်အဝမရမီ ၂ ပတ်မှ ၄ ပတ်ခန့် ကြာနိုင်သည်။ နှလုံးရောဂါကို ကုသရန်အတွက် ဤဆေး၏ အကျိုးကျေးဇူးအပြည့်အဝမရမီ ရက်သတ္တပတ်များမှ လပေါင်းများစွာ ကြာနိုင်သည်။ သင့်အခြေအနေ မသက်သာပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက သင့်ဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ (ဥပမာ၊ သင့်သွေးပေါင်ချိန် မြင့်နေသေးသည် သို့မဟုတ် တိုးလာသည်)။
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး
မူးဝေခြင်း၊ ပေါ့ပါးခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ခေါင်းကိုက်ခြင်းတို့သည် သင့်ခန္ဓာကိုယ်မှ ဆေးနှင့် ချိန်ညှိနေချိန်တွင် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ချောင်းခြောက်ဆိုးတာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုများသည် ကြာရှည်လာပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူကို ချက်ချင်းအကြောင်းကြားပါ။
မူးဝေခြင်းနှင့် ခေါင်းပေါ့ပါးခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ထိုင်နေရာမှ ထသောအခါ ဖြည်းညှင်းစွာထပါ။
သင့်ဆရာဝန်မှ သင့်အတွက် အကျိုးကျေးဇူးသည် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်နိုင်ခြေထက် ပိုများကြောင်း ဆုံးဖြတ်ထားသောကြောင့် ဤဆေးကို ညွှန်းထားကြောင်း သတိရပါ။ ဒီဆေးကိုသုံးတဲ့လူတော်တော်များများမှာ ပြင်းထန်တဲ့ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေမရှိပါဘူး။
သင့်တွင် ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ရှိပါက- မူးမေ့လဲခြင်း၊ ပိုတက်စီယမ် သွေးပမာဏ မြင့်မားခြင်း လက္ခဏာများ (ဥပမာ ကြွက်သား အားနည်းခြင်း၊ နှလုံးခုန် နှေးခြင်း/မမှန်ခြင်း) အပါအဝင် သင့်ဆရာဝန်ကို ချက်ချင်း ပြောပြပါ။
Lisinopril သည် ကျောက်ကပ်ပြဿနာများကို ကာကွယ်ရန် သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ပြဿနာရှိသူများကို ကုသရန်အတွက် အသုံးပြုသော်လည်း ပြင်းထန်သော ကျောက်ကပ်ပြဿနာများကို ဖြစ်စေနိုင်သည် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို ပိုဆိုးစေပါသည်။ Lisinopril သောက်နေစဉ် သင့်ဆရာဝန်က သင့်ကျောက်ကပ်လုပ်ဆောင်ချက်ကို စစ်ဆေးပါလိမ့်မယ်။ ဆီးပမာဏပြောင်းလဲခြင်းကဲ့သို့သော ကျောက်ကပ်ပြဿနာများ လက္ခဏာများရှိပါက သင့်ဆရာဝန်ကို ချက်ချင်းပြောပြပါ။
Lisinopril သည် အသည်းပြဿနာများကို ပြင်းထန်စွာ (သေစေနိုင်သည်) ဖြစ်ခဲသည်။ သင့်တွင် အသည်းပျက်စီးသည့် လက္ခဏာများဖြစ်သည့် – မရပ်မနား ပျို့/အန်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ အစာအိမ်/ဝမ်းဗိုက်နာခြင်း၊ မျက်လုံးဝါခြင်း/အသားအရေ ညိုမည်းလာခြင်း၊ ဆီးမည်းသွားခြင်းစသည့် လက္ခဏာများရှိပါက ဆေးအကူအညီ ချက်ချင်းရယူပါ။
ဤဆေးကို အလွန်ပြင်းထန်သော ဓာတ်မတည့်မှုတုံ့ပြန်မှုသည် ရှားပါသည်။ သို့သော်လည်း၊ ပြင်းထန်သော ဓာတ်မတည့်မှု လက္ခဏာများ သတိပြုမိပါက ဆေးအကူအညီ ချက်ချင်းရယူပါ- နီမြန်းခြင်း၊ ယားယံခြင်း/ရောင်ရမ်းခြင်း (အထူးသဖြင့် မျက်နှာ/လျှာ/လည်ချောင်း)၊ ပြင်းထန်စွာ မူးဝေခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း။
ဤသည်မှာ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ၏ စာရင်းအပြည့်အစုံမဟုတ်ပါ။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော အခြားသက်ရောက်မှုများကို သတိပြုမိပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူထံ ဆက်သွယ်ပါ။
ကြိုတင်သတိထားရန်
ဤဆေးကိုအသုံးမပြုမီ သင့်၏ဆေးဘက်ဆိုင်ရာသမိုင်း၊ အထူးသဖြင့်- မျက်နှာ/နှုတ်ခမ်း/လျှာ/လည်ချောင်းများ ရောင်ရမ်းခြင်း (angioedema)၊ သွေးစစ်ခြင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များ (ဥပမာ LDL apheresis၊ dialysis) ကဲ့သို့သော ဓာတ်မတည့်မှုဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုမှတ်တမ်း၊ သွေးထဲတွင် ပိုတက်စီယမ် မြင့်မားခြင်း။
ဒီဆေးက သင့်ကို ခေါင်းမူးစေနိုင်ပါတယ်။ အရက် သို့မဟုတ် ဆေးခြောက် (ဆေးခြောက်) သည် သင့်ကို ပို၍ မူးဝေစေနိုင်သည်။ ကားမောင်းခြင်း၊ စက်ပစ္စည်းများအသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် အန္တရာယ်ကင်းစွာ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်အထိ သတိထားရန် လိုအပ်သည့် မည်သည့်အရာကိုမဆို မလုပ်ပါနှင့်။ အရက်ယမကာများကို ကန့်သတ်ပါ။ ဆေးခြောက် (ဆေးခြောက်) သုံးစွဲနေပါက သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။
ချွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း သို့မဟုတ် အော့အန်ခြင်းများသည် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းနှင့် ခေါင်းကိုက်ခြင်းဖြစ်နိုင်ချေကို တိုးမြင့်စေပါသည်။ ကြာရှည်ဝမ်းလျှောခြင်း သို့မဟုတ် အော့အန်ခြင်းကို သင့်ဆရာဝန်ထံ သတင်းပို့ပါ။ သင့်ဆရာဝန်မှ အခြားနည်းဖြင့် မညွှန်ကြားပါက ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် အရည်အလုံအလောက်သောက်ရန် သေချာပါစေ။
ခွဲစိတ်မှု မပြုလုပ်မီ သင်အသုံးပြုသည့် ထုတ်ကုန်များ (ဆေးညွှန်းဆေးများ၊ ညွှန်းမထားသော ဆေးဝါးများနှင့် ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ အပါအဝင်) သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် သွားဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ။
ဤထုတ်ကုန်သည် သင်၏ပိုတက်စီယမ်အဆင့်ကို တိုးစေနိုင်သည်။ ပိုတက်စီယမ် ဖြည့်စွက်စာများ သို့မဟုတ် ပိုတက်စီယမ်ပါရှိသော ဆားအစားထိုးပစ္စည်းများကို အသုံးမပြုမီ သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ။
အထူးသဖြင့် မူးဝေခြင်းနှင့် ပိုတက်စီယမ်ပမာဏတိုးလာခြင်းတို့ကြောင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများသည် ဤဆေး၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို ပို၍ခံစားလွယ်နိုင်သည်။
ဤဆေးကို ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်အသုံးပြုရန် အကြံပြုထားခြင်းမရှိပါ။ မမွေးသေးသောကလေးအား အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။ (သတိပေးချက်ကဏ္ဍကိုလည်း ကြည့်ပါ။)
ဒီဆေးက မိခင်နို့ထဲကို ရောက်သွားလားဆိုတာ မသိနိုင်ပါဘူး။ နို့မတိုက်မီ သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ဓာတ်ပြုမှု
ဤဆေးနှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်သည့် အချို့သော ထုတ်ကုန်များမှာ- aliskiren၊ ခုခံအားစနစ်ကို အားနည်းစေသော အချို့သောဆေးဝါးများ (ဥပမာ-everolimus၊ sirolimus)၊ လီသီယမ်၊ သွေးထဲတွင် ပိုတက်စီယမ်အဆင့်ကို တိုးစေသော ဆေးဝါးများ (ဥပမာ ARBs များကဲ့သို့)၊ losartan/valsartan အပါအဝင်၊ drospirenone ပါဝင်သော ပဋိသန္ဓေတားဆေးများ၊ sacubitril။
အချို့သော ထုတ်ကုန်များတွင် သင့်သွေးပေါင်ချိန်ကို မြင့်တက်စေနိုင်သည် သို့မဟုတ် သင့်နှလုံးပျက်ကွက်မှုကို ပိုဆိုးစေသည့် ပစ္စည်းများပါရှိသည်။ သင်အသုံးပြုနေသည့် ထုတ်ကုန်များကို သင့်ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်ကို ပြောပြပြီး ၎င်းတို့ကို မည်ကဲ့သို့ ဘေးကင်းစွာ အသုံးပြုရမည်နည်း။
အကယ်၍ သင်သည် ပျား/နကောင်တုပ်ဆေး ဓာတ်မတည့်ခြင်း (desensitization) နှင့် lisinopril ကို သောက်နေပါက အလွန်ပြင်းထန်သော တုံ့ပြန်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ သင်အသုံးပြုနေသောဆေးများကို သင့်ဆရာဝန်များအားလုံးသိကြောင်း သေချာပါစေ။
ကုသမှု
- kidney disease from diabetes ဆီးချိုကြောင့်ဖြစ်သော ကျောက်ကပ်ရောဂါ
- chronic heart failure နာတာရှည် နှလုံးရောဂါ
- migraine prevention
- high blood pressure သွေးတိုး
- a heart attack နှလုံးရောဂါ
- kidney problem caused by body tissue disease-scleroderma
- chronic kidney disease with albuminuria နာတာရှည်ကျောက်ကပ်ရောဂါ
