Carbidopa
ဤဆေးကို ပါကင်ဆန်ရောဂါ သို့မဟုတ် ပါကင်ဆန်ကဲ့သို့ လက္ခဏာများ (ဥပမာ တုန်ယင်ခြင်း၊ တောင့်တင်းခြင်း၊ လှုပ်ရှားရခက်ခဲခြင်း) ကိုကုသရန် levodopa/carbidopa ထုတ်ကုန်ကို ပေါင်းစပ်အသုံးပြုသည်။
ထိရောက်မှု ရှိစေရန် လီဗိုဒိုပါ ပါ၀င်သော ဆေးနှင့် Carbidopa ကို တွဲသောက်ရပါမည်။
carbidopa တစ်မျိုးတည်းသုံးပါက ပါကင်ဆန်ရောဂါလက္ခဏာများအပေါ် သက်ရောက်မှုမရှိပါ။
ပါကင်ဆန်ရောဂါသည် ဦးနှောက်အတွင်း သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်နေသော ဒြပ်စင် (dopamine) နည်းပါးလွန်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။
Levodopa သည် ဦးနှောက်အတွင်းရှိ ဒိုပါမင်းအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားပြီး လှုပ်ရှားမှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ကူညီပေးသည်။
Carbidopa သည် သွေးကြောအတွင်း levodopa ပြိုကွဲမှုကို တားဆီးပေးသောကြောင့် levodopa သည် ဦးနှောက်ထဲသို့ ပိုမိုဝင်ရောက်နိုင်သည်။
Carbidopa သည် ပျို့အန်ခြင်းနှင့် အော့အန်ခြင်းကဲ့သို့သော levodopa ၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအချို့ကိုလည်း လျှော့ချနိုင်သည်။
COMMON BRAND(S): LODOSYN
GENERIC NAME(S): CARBIDOPA
အသုံးပြုပုံ | ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး | ကြိုတင်သတိထားရန် | ဓာတ်ပြုမှု | ကုသမှု
အသုံးပြုပုံ
ဤဆေးကို သင့်ဆရာဝန်ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း အစာမပါဘဲ ပါးစပ်ဖြင့်သောက်ပါ။ ဤဆေးကို သင်၏ levodopa/carbidopa ပမာဏတစ်ခု၊ အချို့ သို့မဟုတ် အားလုံးနှင့်သောက်ရန် ညွှန်ကြားနိုင်ပါသည်။ သင့်ဆရာဝန်၏ညွှန်ကြားချက်ကို ဂရုတစိုက်လိုက်နာပါ။ ဆေးပမာဏသည် သင့်ကျန်းမာရေးအခြေအနေနှင့် ကုသမှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။
ဤဆေးကို levodopa ပါ၀င်သော ထုတ်ကုန်တစ်ခုဖြင့် အမြဲသောက်သောကြောင့်၊ သင့်ဆရာဝန်မှ အခြားနည်းဖြင့် ညွှန်ကြားခြင်းမရှိပါက ကုသမှုအတွင်း ပရိုတင်းဓာတ်များသော အစားအစာများ (၎င်းသည် သင့်ခန္ဓာကိုယ်မှရယူသော levodopa ပမာဏကို လျော့နည်းစေသည်) ကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ သံဓာတ်ပါသော ဖြည့်စွက်စာများ သို့မဟုတ် သံဓာတ်ပါသည့် ထုတ်ကုန်များ (ဥပမာ- ဗီတာမင်ဓာတ်များပါသော သတ္တုဓာတ်များကဲ့သို့သော) ဗီတာမင်များ ပါဝင်သော ထုတ်ကုန်များမှ ဤဆေး၏ ပမာဏကို တတ်နိုင်သမျှ နာရီများစွာ ခွဲထားပါ။ သံဓာတ်က ခန္ဓာကိုယ်က စုပ်ယူတဲ့ levodopa ပမာဏကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ။
အကျိုးကျေးဇူးအများဆုံးရရှိရန် ဤဆေးကို ပုံမှန်အသုံးပြုပါ။ သင်မှတ်မိစေရန်အတွက်၊ ၎င်းကိုနေ့စဉ်တစ်ချိန်တည်းတွင်ယူပါ။
အချို့သောလူနာများသည် နောက်တစ်ကြိမ်ဆေးမသောက်မီတွင် “နွမ်းနယ်ခြင်း” (ရောဂါလက္ခဏာများ ပိုဆိုးလာခြင်း) ကို ခံစားရနိုင်သည်။ ရုတ်တရက် အချိန်တိုအတွင်း တောင့်တင်းမှု ဖြစ်ပေါ်သည့် “အဖွင့်အပိတ်” အကျိုးသက်ရောက်မှုလည်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ဤသက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက၊ ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုကို လျော့ပါးစေရန် အထောက်အကူဖြစ်စေမည့် ဖြစ်နိုင်သော ဆေးပမာဏ ချိန်ညှိမှုများအတွက် သင့်ဆရာဝန်ထံ ဆက်သွယ်ပါ။
သင့်ဆရာဝန်နှင့် မတိုင်ပင်ဘဲ ဤဆေးနှင့် levodopa ပါဝင်သော ထုတ်ကုန်ကို မသောက်ပါနှင့်။ ဤဆေးများကို လျင်မြန်စွာ လျှော့ချခြင်း သို့မဟုတ် ရုတ်တရက် ရပ်လိုက်သောအခါ အချို့သော အခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်သည်။ သင်၏ဆေးပမာဏကို ဖြည်းဖြည်းချင်း လျှော့ချရန် လိုအပ်ပါသည်။ (ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကဏ္ဍကိုလည်း ကြည့်ပါ။)
သင့်အခြေအနေ မကောင်းမွန်ပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက သင့်ဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ။
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး
carbidopa ၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများသည်ရှားပါးပြီး၎င်းနှင့်တွဲသောက်သော levodopa ပါဝင်သောထုတ်ကုန်ကြောင့်ဖြစ်တတ်သည်။ ဤအပိုင်းရှိ အောက်ပါဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများသည် levodopa ကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ မူးဝေခြင်း၊ ပေါ့ပါးခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော အိပ်မက်များ သို့မဟုတ် ခေါင်းကိုက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤသက်ရောက်မှုများ ဆက်လက်ရှိနေပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူကို ချက်ချင်းအကြောင်းကြားပါ။ ဤဆေး (သို့မဟုတ် levodopa) သည် တံတွေး၊ ဆီး သို့မဟုတ် ချွေးအရောင်ပြောင်းသွားစေသည်။ ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုသည် အန္တရာယ်မရှိသော်လည်း သင့်အဝတ်အစားများ စွန်းထင်းသွားနိုင်သည်။ မူးဝေခြင်းနှင့် ခေါင်းပေါ့ပါးခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန် ထိုင်နေရာမှ ထသောအခါ ဖြည်းညှင်းစွာထပါ။ ဤဆေးကို levodopa/carbidopa နှင့်တွဲသောက်သောလူအချို့သည် ၎င်းတို့၏ပုံမှန်နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများ (ဥပမာ ဖုန်းပြောခြင်း၊ ကားမောင်းခြင်း) တွင် ရုတ်တရက် အိပ်ပျော်သွားကြသည်။ အချို့သောအခြေအနေများတွင် အိပ်စက်ခြင်းသည် ကြိုတင်ငိုက်မျဉ်းခြင်းမရှိဘဲ ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ဤဆေးများကို အချိန်အကြာကြီးအသုံးပြုထားသော်လည်း carbidopa နှင့် levodopa/carbidopa တို့ကို ကုသရာတွင် ဤအိပ်စက်ခြင်းအကျိုးသက်ရောက်မှုသည် အချိန်မရွေးဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ နေ့ခင်းဘက်တွင် အိပ်ငိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်ငိုက်ခြင်း ခံစားရပါက၊ ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုကို သင့်ဆရာဝန်နှင့် မဆွေးနွေးမီအထိ ကားမောင်းခြင်း သို့မဟုတ် အခြားအန္တရာယ်များသော လှုပ်ရှားမှုများကို မလုပ်ပါနှင့်။ သင့်အား ငိုက်မျဉ်းစေနိုင်သော အရက် သို့မဟုတ် အခြားဆေးဝါးများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဤအိပ်စက်ခြင်းအကျိုးသက်ရောက်မှုအန္တရာယ် တိုးလာပါသည်။ ကြိုတင်ကာကွယ်မှုကဏ္ဍကိုလည်း ကြည့်ပါ။ သင့်တွင် ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ အပါအဝင်- သင်မထိန်းချုပ်နိုင်သော လှုပ်ရှားမှုအသစ်/ပိုဆိုးလာခြင်း၊ မျက်တောင်ခတ်ခြင်း၊ မျက်တောင်ခတ်ခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ မူးလဲခြင်း၊ အမြင်အာရုံပြောင်းလဲခြင်း (ဥပမာ မှုန်ဝါးခြင်း/နှစ်ထပ်မြင်ခြင်း)၊ မျက်လုံးနာခြင်း၊ ပြင်းထန်သော အစာအိမ်/ဝမ်းဗိုက်နာ၊ အနက်ရောင်/မစင်သော ဝမ်းများ၊ ကော်ဖီမှုန့်များကဲ့သို့ အန်ခြင်း၊ စိတ်/စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲများ (ဥပမာ စိတ်လှုပ်ရှားခြင်း၊ အမြင်မှားခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေရန် အတွေးများ)၊ ရောဂါပိုးဝင်ခြင်း လက္ခဏာများ (လည်ချောင်းနာခြင်းကဲ့သို့သော လည်ချောင်းနာခြင်းကဲ့သို့) ) သွေးထွက်လွယ်ခြင်း/အဖုအပိန့်ထွက်ခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ လက်/ခြေများ ထုံကျင်ခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော ပြင်းထန်သော တိုက်တွန်းမှုများ (ဥပမာ လောင်းကစား တိုးခြင်း၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွန်းအားပေးမှုများ တိုးလာခြင်း)။ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်းအပါအဝင် အလွန်ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများရှိပါက ဆေးအကူအညီ ချက်ချင်းရယူပါ။ ဤဆေး၏ဆေးပမာဏကို ရုတ်တရက်ရပ်တန့်ခြင်း သို့မဟုတ် လျှော့ချခြင်းနှင့် levodopa/carbidopa တို့သည် neuroleptic malignant syndrome (NMS) ဟုခေါ်သော ပြင်းထန်သောအခြေနေကို ရှားရှားပါးပါးဖြစ်စေနိုင်သည်။ သင့်တွင် အောက်ပါလက္ခဏာများရှိပါက ချက်ခြင်းအကူအညီရယူပါ- ဖျားခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သောကြွက်သားများတောင့်တင်းခြင်း၊ ပြင်းထန်စွာရှုပ်ထွေးခြင်း၊ ချွေးထွက်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း/မမှန်ခြင်း၊ အသက်ရှုမြန်ခြင်း။ ဤဆေးကို အလွန်ပြင်းထန်သော ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်ခဲသည်။ သို့ရာတွင်၊ ပြင်းထန်သော ဓာတ်မတည့်မှု လက္ခဏာများ တွေ့ရှိပါက ဆေးအကူအညီ ချက်ချင်းရယူပါ- အဖု၊ ယားယံခြင်း/ရောင်ရမ်းခြင်း (အထူးသဖြင့် မျက်နှာ/လျှာ/လည်ချောင်း)၊ ပြင်းထန်စွာ မူးဝေခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း။ ဤသည်မှာ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ၏ စာရင်းအပြည့်အစုံမဟုတ်ပါ။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော အခြားသက်ရောက်မှုများကို သတိပြုမိပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူထံ ဆက်သွယ်ပါ။ကြိုတင်သတိထားရန်
ဤဆေးကိုအသုံးမပြုမီ၊ အထူးသဖြင့် အသည်းရောဂါ၊ ရေတိမ်၊ အသက်ရှုပြဿနာများ (ပန်းနာရင်ကျပ်)၊ နှလုံးရောဂါ (ဥပမာ နှလုံးဖောက်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း)၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ အစာအိမ်/အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အနာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ/ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှုများ (ဥပမာ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ စိတ်ကသိကအောက်ဖြစ်ခြင်း)၊ သွေးမမှန်ခြင်း၊ တက်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်းရောဂါများ။
ဤဆေးသည် သင့်အား မူးဝေခြင်း သို့မဟုတ် ငိုက်မျဉ်းစေနိုင်သည်။ အရက် သို့မဟုတ် ဆေးခြောက် (ဆေးခြောက်) သည် သင့်ကို ပို၍ မူးဝေခြင်း သို့မဟုတ် ငိုက်မျဉ်းစေနိုင်သည်။ အန္တရာယ်ကင်းစွာ မဆောင်ရွက်နိုင်မချင်း ကားမောင်းခြင်း၊ စက်ပစ္စည်းများအသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် သတိထားရန် လိုအပ်သည့် မည်သည့်အရာကိုမဆို မလုပ်ပါနှင့်။ အရက်ယမကာများကို ကန့်သတ်ပါ။ ဆေးခြောက် (ဆေးခြောက်) သုံးစွဲနေပါက သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။ Side Effects ကဏ္ဍကိုလည်း ကြည့်ပါ။
ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီ သင်အသုံးပြုသည့် ထုတ်ကုန်များ (ဆေးညွှန်းဆေးများ၊ ညွှန်းမထားသောဆေးဝါးများနှင့် ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ အပါအဝင်) သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် သွားဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလတွင် ဤဆေးကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း လိုအပ်မှသာ အသုံးပြုသင့်သည်။ အန္တရာယ်များနှင့် အကျိုးကျေးဇူးများကို သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။
ဒီဆေးက မိခင်နို့ထဲကို ရောက်သွားလားဆိုတာ မသိနိုင်ပါဘူး။ နို့မတိုက်မီ သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ဓာတ်ပြုမှု
ဤဆေး (သို့မဟုတ် levodopa) နှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်သည့် အချို့သော ထုတ်ကုန်များတွင်- စိတ်ကျရောဂါ ဆေးဝါးများ (ဥပမာ chlorpromazine၊ haloperidol၊ thioridazine)၊ အချို့သော သွေးတိုးရောဂါ (ဥပမာ-methyldopa)၊ tetrabenazine တို့ကို ကုသရန် အသုံးပြုသော ဆေးဝါးအချို့။
ဤဆေးဖြင့် MAO inhibitors (လီဗိုဒိုပါပါရှိသော ထုတ်ကုန်နှင့်အတူ) သောက်ခြင်းသည် ပြင်းထန်သော (သေစေနိုင်သည်) မူးယစ်ဆေးဝါး အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ဖြစ်စေသည်။ ဤဆေးဖြင့်ကုသနေစဉ် MAO inhibitors (isocarboxazid၊ linezolid၊ metaxalone၊ methylene blue၊ moclobemide၊ phenelzine၊ procarbazine၊ tranylcypromine) ကို ရှောင်ပါ။ MAO inhibitors အများစုကို ဤဆေးဖြင့် မကုသမီ နှစ်ပတ်အလိုတွင်လည်း မသောက်သင့်ပါ။ သို့သော်၊ အချို့သော MAO inhibitors (rasagiline၊ safinamide၊ selegiline) ကို သင့်ဆရာဝန်မှ ဂရုတစိုက်စောင့်ကြည့်ခြင်းဖြင့် အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ ဤဆေးကို မည်သည့်အချိန်တွင် စတင်သောက်သည် သို့မဟုတ် ရပ်ရန် သင့်ဆရာဝန်ကို မေးပါ။
ဤဆေး (သို့မဟုတ် levodopa) သည် အချို့သော ဓာတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုများ (ဆီး catecholamine/glucose/ketone tests အပါအဝင်) တွင် မှားယွင်းသောစစ်ဆေးမှုရလဒ်များကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဓာတ်ခွဲခန်းဝန်ထမ်းများနှင့် သင့်ဆရာဝန်များအားလုံးသည် ဤဆေးကို သင်အသုံးပြုသည်ကို သိရှိကြောင်း သေချာပါစေ။
ကုသမှု
- a type of movement disorder called parkinsonism
- parkinsonism due to degeneration in the brain
- Parkinson’s disease