B-12
Cyanocobalamin သည် လူလုပ်ဗီတာမင် B12 ၏ ဤဗီတာမင်၏ သွေးတွင်းအဆင့်နိမ့်ခြင်းကို ကာကွယ်ရန်နှင့် ကုသရန်အတွက် အသုံးပြုသော ပုံစံဖြစ်သည်။ လူအများစုက ဗီတာမင် B12 ကို လုံလောက်တဲ့ အစားအစာကနေ ရရှိကြပါတယ်။ ဗီတာမင် B12 သည် သင်၏ဇီဝြဖစ်ပျက်မှု၊ သွေးဆဲလ်များနှင့် အာရုံကြောများ၏ ကျန်းမာရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် အရေးကြီးသည်။ ပြင်းထန်သော ဗီတာမင် B12 ချို့တဲ့ပါက သွေးနီဥများ (သွေးအားနည်းရောဂါ)၊ အစာအိမ်/အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် အမြဲတမ်းအာရုံကြောများ ပျက်စီးစေပါသည်။ ဗီတာမင် B12 ချို့တဲ့မှုသည် အချို့သော ကျန်းမာရေးအခြေအနေများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်သည် (ဥပမာ- အူ/အစာအိမ်ပြဿနာများ၊ အာဟာရချို့တဲ့မှု၊ ကင်ဆာ၊ HIV ပိုးကူးစက်မှု၊ ကိုယ်ဝန်၊ အသက်ကြီးမှု၊ အရက်စွဲခြင်း)။ သက်သတ်လွတ်စားသူများ (vegan) အစားအသောက်ကို လိုက်နာသူများတွင်လည်း ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
GENERIC NAME(S): CYANOCOBALAMIN (VITAMIN B-12)
အသုံးပြုပုံ | ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး | ကြိုတင်သတိထားရန် | ဓာတ်ပြုမှု | ကုသမှု
အသုံးပြုပုံ
ဤဆေးကို ပုံမှန်အားဖြင့် နေ့စဉ် တစ်ကြိမ် အစာဖြင့်ဖြစ်စေ သို့မဟုတ် မပါဘဲ သို့မဟုတ် သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ထုတ်ကုန်ထုပ်ပိုးမှုမှ ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း သောက်ပါ။ အကျိုးကျေးဇူးအများဆုံးရရှိရန် ဤထုတ်ကုန်ကို ပုံမှန်အသုံးပြုပါ။ သင်မှတ်မိစေရန်အတွက်၊ ၎င်းကိုနေ့စဉ်တစ်ချိန်တည်းတွင်ယူပါ။
ဆေးပမာဏသည် သင့်ကျန်းမာရေးအခြေအနေ၊ ကုသမှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုနှင့် ဓာတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုများအပေါ် အခြေခံထားသည်။ အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ရရှိနိုင်သော cyanocobalamin (ဗီတာမင် B12) ၏ အမှတ်တံဆိပ်နှင့် ပုံစံများစွာရှိသည်။ cyanocobalamin (vitamin B12) ပမာဏသည် ထုတ်ကုန်များကြားတွင် ကွဲပြားနိုင်သောကြောင့် ထုတ်ကုန်တစ်ခုစီအတွက် ဆေးသောက်ရန် ညွှန်ကြားချက်များကို သေချာဖတ်ပါ။
အကယ်၍ သင်သည် ဤဆေး၏အရည်ပုံစံကိုအသုံးပြုနေပါက၊ အထူးတိုင်းတာသည့်ကိရိယာ/ဇွန်းကိုအသုံးပြု၍ ဆေးပမာဏကို ဂရုတစိုက်တိုင်းတာပါ။ မှန်ကန်သောဆေးကို မရရှိနိုင်သောကြောင့် အိမ်သုံးဇွန်းကို မသုံးပါနှင့်။ အချို့သောအရည်တံဆိပ်များသည် ဆေးမထိုးမီ ပုလင်းကို ကောင်းစွာလှုပ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
အကယ်၍ သင်သည် တိုးချဲ့ထုတ်လွှတ်သော တက်ဘလက်များကို သောက်နေပါက ၎င်းတို့ကို မညက်တညက် သို့မဟုတ် ဝါးပါ။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဆေးအားလုံးကို တစ်ပြိုင်နက် ထုတ်ပေးနိုင်ပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။ ထို့အပြင်၊ ၎င်းတို့တွင် ရမှတ်မျဉ်းမရှိလျှင် သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးပညာရှင်က သင့်အား ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် ညွှန်ကြားထားခြင်းမရှိပါက တိုးချဲ့ထုတ်လွှတ်သည့် ဆေးပြားများကို မခွဲပါနှင့်။ ကြိတ်ချေခြင်း သို့မဟုတ် ဝါးခြင်းမရှိဘဲ တက်ဘလက်တစ်ခုလုံး သို့မဟုတ် ခွဲ၍ မျိုချပါ။
သင် ဝါးစားနိုင်သော တက်ဘလက်ကို သောက်နေပါက အစာမမျိုမီ ဆေးကို သေချာစွာ ဝါးပါ။
အကယ်၍ သင်သည် လျင်မြန်စွာ ပျော်ဝင်နေသော ဆေးပြားများကို သောက်နေပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ထုတ်ကုန်ထုပ်ပိုးမှုမှ ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း ရေဖြင့် သို့မဟုတ် မပါဘဲ ပါးစပ်ထဲတွင် ပျော်ဝင်ပါ။
ဗီတာမင်စီ (အက်စ်ကောဘစ်အက်ဆစ်) က သင်စုပ်ယူတဲ့ ဗီတာမင် B12 ပမာဏကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ ဤထုတ်ကုန်ကို မသောက်မီ သို့မဟုတ် သောက်သုံးပြီးနောက် တစ်နာရီအတွင်း ဗီတာမင်စီ ပမာဏများစွာ သောက်သုံးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
သင့်အခြေအနေ ကြာရှည်လာပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက သို့မဟုတ် သင့်တွင် ပြင်းထန်သော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပြဿနာရှိနိုင်သည်ဟု သင်ယူဆပါက ဆေးကုသမှုကို ချက်ချင်းရယူပါ။
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး
ဤဆေးသည် များသောအားဖြင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးမရှိပါ။ သင့်တွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော သက်ရောက်မှုများရှိပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူထံ ချက်ချင်းဆက်သွယ်ပါ။
သင့်ဆရာဝန်က သင့်အား ဤဆေးကိုသုံးရန် ညွှန်ကြားထားလျှင် သင့်အတွက် အကျိုးကျေးဇူးသည် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများထက် ပိုမိုများပြားကြောင်း သင့်ဆရာဝန်က ဆုံးဖြတ်ထားကြောင်း သတိရပါ။ ဤဆေးကိုသုံးသောလူအများစုသည် ပြင်းထန်သောဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများမရှိပါ။
သင့်တွင် ပြင်းထန်သော သွေးအားနည်းရောဂါရှိနေပါက၊ ဤဆေးသည် သင့်ခန္ဓာကိုယ်မှ သွေးနီဥအသစ်များ ပြုလုပ်ခြင်းကြောင့် သွေးထဲတွင် ပိုတက်စီယမ်ပါဝင်မှုနည်းခြင်း (hypokalemia) ဖြစ်ခဲပါသည်။ ဤမဖြစ်နိုင်သော်လည်း ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ- ကြွက်သားများ ကြွက်တက်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းဖြစ်လျှင် သင့်ဆရာဝန်ကို ချက်ချင်းပြောပြပါ။
ဤဆေးကို အလွန်ပြင်းထန်သော ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်ခဲသည်။ သို့သော် ပြင်းထန်သော ဓာတ်မတည့်မှု လက္ခဏာများ တွေ့ရှိပါက ဆေးကုသမှု ခံယူပါ- နီမြန်းခြင်း၊ ယားယံခြင်း/ ရောင်ရမ်းခြင်း (အထူးသဖြင့် မျက်နှာ/လျှာ/လည်ချောင်း) ၊ ပြင်းထန်စွာ မူးဝေခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း တို့ ပါဝင်ပါသည်။
ဤသည်မှာ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ၏ စာရင်းအပြည့်အစုံမဟုတ်ပါ။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော အခြားသက်ရောက်မှုများကို သတိပြုမိပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူထံ ဆက်သွယ်ပါ။
ကြိုတင်သတိထားရန်
သင့်တွင် အောက်ပါကျန်းမာရေးပြဿနာများရှိပါက ဤဆေးကိုအသုံးမပြုမီ သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ- အချို့သောမျက်စိရောဂါ (Leber’s optic neuropathy)၊ အချို့သောသွေးချိုရောဂါ (polycythemia vera)၊ ဂေါက်၊ သံဓာတ် သို့မဟုတ် ဖောလစ်အက်ဆစ်ချို့တဲ့သော သွေးအားနည်းရောဂါ၊ ပိုတက်စီယမ်နည်းခြင်း။ သွေးပမာဏ (hypokalemia)။
သင့်ခန္ဓာကိုယ်မှ ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်မှသာ ပါးစပ်မှထုတ်သော Cyanocobalamin ကို အသုံးပြုသင့်သည်။ အောက်ဖော်ပြပါ ကျန်းမာရေးပြဿနာများရှိပါက သင့်တွင် ဗီတာမင် B12 ကို နှာခေါင်းအတွင်းသို့ ထိုးသွင်းခြင်း သို့မဟုတ် ရှူသွင်းခြင်းပုံစံတစ်ခု လိုအပ်နိုင်သည်- သွေးအားနည်းရောဂါ၊ အစာစုပ်ယူမှုပြဿနာများ၊ အစာအိမ်/အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ခွဲစိတ်မှု (ဥပမာ အစာအိမ်ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် အူသိမ်အူမခွဲစိတ်ခြင်း)၊ အစာအိမ်/အူလမ်းကြောင်း၊ ရောဂါ (ဥပမာ Crohn’s disease၊ colitis၊ diverticulitis၊ pancreatic insufficiency)၊ သေးငယ်တဲ့ အူမကြီးကို ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးတယ်။
ခွဲစိတ်မှု မပြုလုပ်မီ သင်အသုံးပြုသည့် ထုတ်ကုန်များ (ဆေးညွှန်းဆေးများ၊ ညွှန်းမထားသော ဆေးဝါးများနှင့် ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ အပါအဝင်) သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် သွားဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ။
Cyanocobalamin သည် အကြံပြုထားသော ပမာဏအတိုင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် သုံးစွဲရန် ဘေးကင်းပါသည်။ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း လိုအပ်မှသာ ပိုမိုမြင့်မားသောဆေးများကို အသုံးပြုသင့်သည်။ အန္တရာယ်များနှင့် အကျိုးကျေးဇူးများကို သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။
Cyanocobalamin သည် မိခင်နို့ထဲသို့ ဖြတ်သန်းသွားပြီး အကြံပြုထားသော ပမာဏများတွင် အသုံးပြုသောအခါတွင် နို့စို့ကလေးငယ်ကို ထိခိုက်မှုမဖြစ်နိုင်ပါ။ နို့မတိုက်မီ သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ဓာတ်ပြုမှု
ဤဆေးနှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်ချေရှိသော ထုတ်ကုန်အချို့တွင်- ရိုးတွင်းခြင်ဆီ (ဥပမာ ကလိုရမ်ဖီနီကိုလ်)၊ ပင်ကိုယ်အချက်ပါရှိသော ဗီတာမင်/ဖြည့်စွက်ဆေးများ။
အချို့သောဆေးဝါးများသည် colchicine၊ metformin၊ ပိုတက်စီယမ်ထုတ်ကုန်များ၊ ပဋိဇီဝဆေးများ (ဥပမာ gentamicin၊ neomycin၊ tobramycin)၊ ဆီးဖမ်းဆေးများ (ဥပမာ phenobarbital၊ phenytoin၊ primidone) အပါအဝင် ဗီတာမင် B12 စုပ်ယူမှုကို လျော့ကျစေနိုင်သည်။ ရင်ပူခြင်း (ဥပမာ cimetidine/famotidine အပါအဝင် H2 blockers များ၊ omeprazole/lansoprazole ကဲ့သို့သော ပရိုတွန်ပန့်တားဆေးများ)။
ဗီတာမင် B12 သည် ပေါင်းစပ်ဗီတာမင်နှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်များစွာတွင် တွေ့ရသော ပါဝင်ပစ္စည်းဖြစ်သည်။ cyanocobalamin၊ ဗီတာမင် B12 သို့မဟုတ် hydroxocobalamin ပါ၀င်သော အခြားထုတ်ကုန်များကို သောက်နေပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူကို ပြောပြပါ။
Cyanocobalamin သည် အချို့သော ဓာတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုများ (ပင်ကိုယ်အချက်၊ အခြားသွေးအားနည်းရောဂါအမျိုးအစားများအတွက် သွေးစစ်ဆေးမှုများအပါအဝင်) အချို့သော ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်မှုများကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဓာတ်ခွဲခန်းဝန်ထမ်းများနှင့် သင့်ဆရာဝန်များအားလုံးသည် ဤဆေးကို သင်အသုံးပြုသည်ကို သိရှိကြောင်း သေချာပါစေ။
အချို့သောဆေးဝါးများသည် ဗီတာမင် B12 ပမာဏအတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုများတွင် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ရလဒ်အမှားများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အောက်ပါတို့မှ တစ်ခုခုကို သောက်ပါက ဓာတ်ခွဲခန်းဝန်ထမ်းများနှင့် သင့်ဆရာဝန်အားလုံးကို ပြောပြပါ- ပဋိဇီဝဆေးများ (ဥပမာ amoxicillin၊ erythromycin)၊ methotrexate၊ pyrimethamine။
ဤစာရွက်စာတမ်းတွင် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော မူးယစ်ဆေးဝါး အပြန်အလှန်တုံ့ပြန်မှုအားလုံး မပါဝင်ပါ။ သင်အသုံးပြုသည့် ထုတ်ကုန်အားလုံး၏ စာရင်းကို သိမ်းဆည်းပါ။ ပြင်းထန်သော ဆေးဝါးပြဿနာများအတွက် သင့်အန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် ဤစာရင်းကို သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူနှင့် မျှဝေပါ။
ကုသမှု
- prevention of vitamin B12 deficiency ဗီတာမင် B12 ချို့တဲ့မှုကို ကာကွယ်ခြင်း
