Capecitabine
Capecitabine ကို ရင်သား၊ အူမကြီး၊ သို့မဟုတ် စအိုကင်ဆာ ကုသရန် အသုံးပြုသည်။
၎င်းသည် ကင်ဆာဆဲလ်များ ကြီးထွားမှုကို နှေးကွေးခြင်း သို့မဟုတ် ရပ်တန့်ခြင်းဖြင့် လုပ်ဆောင်သည်။
COMMON BRAND(S): XELODA
GENERIC NAME(S): CAPECITABINE
အသုံးပြုပုံ | ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး | ကြိုတင်သတိထားရန် | ဓာတ်ပြုမှု | ကုသမှု
အသုံးပြုပုံ
သင့်ဆရာဝန်ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း ဤဆေးကို တစ်နေ့ ၂ ကြိမ်၊ မနက်တစ်ကြိမ် ညတစ်ကြိမ်။ ဆေးပြားများကို အစာစားပြီး မိနစ် 30 အတွင်း ရေအပြည့်ဖန်ခွက် (8 အောင်စ/240 မီလီလီတာ) ဖြင့် မျိုချပါ။ ဆေးပြားများကို ကြိတ်ချေခြင်း သို့မဟုတ် မခွဲပါနှင့်။ ဆေးပြားတစ်ခုလုံးကို မျိုချရာတွင် အခက်အခဲရှိပါက သင်၏ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကျွမ်းကျင်သူထံ အကြံဉာဏ်တောင်းခံပါ။ သင့်ဆရာဝန်သည် ဤဆေးကို ကုသမှုသံသရာတွင် သောက်ရန် သင့်အား ညွှန်ကြားနိုင်သည်။ သင့်ဆရာဝန်၏ညွှန်ကြားချက်ကို ဂရုတစိုက်လိုက်နာပါ။
ဆေးပမာဏသည် သင့်ကျန်းမာရေးအခြေအနေ၊ ခန္ဓာကိုယ်အရွယ်အစားနှင့် ကုသမှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။ သင့်ဆေးပမာဏကို တိုးမြှင့်ခြင်း သို့မဟုတ် ဤဆေးကို မကြာခဏ သို့မဟုတ် သတ်မှတ်သည်ထက် ပိုကြာအောင် မသုံးစွဲပါနှင့်။ သင့်အခြေအနေက ပိုမြန်လာမှာမဟုတ်သလို သင့်ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးဖြစ်နိုင်ချေလည်း တိုးလာပါလိမ့်မယ်။
ဤဆေးကို အရေပြားနှင့် အဆုတ်မှတဆင့် စုပ်ယူနိုင်ပြီး မမွေးသေးသောကလေးအား အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ရှိလာနိုင်သည့် အမျိုးသမီးများသည် ဤဆေးကို ကိုင်တွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးပြားများမှ ဖုန်မှုန့်များကို မရှူသင့်ပါ။
ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး
ပျို့ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် အရသာအပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ပျို့အန်ခြင်း ပြင်းထန်နိုင်သည်။ အချို့ကိစ္စများတွင် သင့်ဆရာဝန်သည် ပျို့အန်ခြင်းနှင့် အော့အန်ခြင်းကို ကာကွယ်ရန် သို့မဟုတ် သက်သာစေရန် ဆေးဝါးများကို ညွှန်ကြားနိုင်သည်။ အစာအနည်းငယ်စားခြင်း၊ ကုသမှုမခံယူမီ အစာမစားခြင်း သို့မဟုတ် လှုပ်ရှားမှုကို ကန့်သတ်ခြင်းသည် ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုအချို့ကို လျော့ပါးစေနိုင်သည်။ ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုများသည် ကြာရှည်လာပါက သို့မဟုတ် ပိုဆိုးလာပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူကို ချက်ချင်းအကြောင်းကြားပါ။
ဝမ်းလျှောခြင်းသည် ဤဆေး၏ အဖြစ်များသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သည်။ ညွှန်ကြားထားခြင်းမရှိပါက အရည်များများသောက်ပါ။ သင့်ဆရာဝန်သည် ဝမ်းလျှောခြင်းကို လျော့ချရန် ဆေးဝါး (loperamide ကဲ့သို့သော) ကို ညွှန်းပေးနိုင်သည်။ အန်ခြင်း သို့မဟုတ် မရပ်မနား ဝမ်းလျှောခြင်းသည် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ပုံမှန်မဟုတ်သော ဆီးသွားခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော ပါးစပ်ခြောက်ခြင်း/ရေငတ်ခြင်း သို့မဟုတ် မူးဝေခြင်း/ပေါ့ပါးခြင်းစသည့် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်သည့် လက္ခဏာများကို သတိပြုမိပါက သင့်ဆရာဝန်ထံ အမြန်ဆက်သွယ်ပါ။
ခဏတာ ဆံပင်ကျွတ်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကုသမှုပြီးဆုံးပြီးနောက် ပုံမှန်ဆံပင်ပြန်ပေါက်လာသင့်သည်။ ထို့အပြင် ယာယီလက်သည်း အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။
ဤဆေးကိုအသုံးပြုသူများသည် ပြင်းထန်သောဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ရှိနိုင်ပါသည်။ သို့သော်၊ သင့်ဆရာဝန်က သင့်အတွက် အကျိုးကျေးဇူးသည် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်နိုင်ခြေထက် ပိုများသည်ဟု ဆုံးဖြတ်ထားသောကြောင့် သင့်အား ဤဆေးကို ညွှန်းပေးလိုက်ပါသည်။ သင့်ဆရာဝန်၏ ဂရုတစိုက်စောင့်ကြည့်ခြင်းသည် သင့်အန္တရာယ်ကို လျော့ကျစေနိုင်သည်။
capecitabine သောက်ခြင်းကို ရပ်လိုက်ပြီး ဤအလွန်ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက သင့်ဆရာဝန်ထံ ချက်ချင်းအကြောင်းကြားပါ- ပြင်းထန်စွာ ပျို့/အန်ခြင်း (တစ်နေ့လျှင် 2 ကြိမ် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပို၍ အန်ခြင်း၊ အစာမစားနိုင်ခြင်း၊ အစာမကျေခြင်း/အရည်များ) ဗိုက်ထဲတွင် နာကျင်ခြင်း/ ရောင်ရမ်းခြင်း/ ပါးစပ် သို့မဟုတ် လျှာတွင် အနာပေါက်ခြင်း။
Capecitabine သည် လက်-ခြေဖဝါးရောဂါဟု ခေါ်သော အရေပြားပြဿနာကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ၎င်းကိုကာကွယ်ရန် သင့်လက်များနှင့် ခြေထောက်များကို အပူဒဏ် သို့မဟုတ် ဖိအားများလာမှုမှ ကာကွယ်ပါ။ ရေနွေးကြမ်းသုံးခြင်း၊ ရေချိုးကန်ယူခြင်း၊ ရွရွပြေးခြင်း၊ လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဝက်အူလှည့်ကဲ့သို့သော ဥယျာဉ် သို့မဟုတ် အိမ်သုံးကိရိယာများ အသုံးပြုခြင်းကဲ့သို့သော လှုပ်ရှားမှုများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။ ရောဂါလက္ခဏာများတွင် နာကျင်ခြင်း၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ နီခြင်း၊ အရည်ကြည်ဖုများ သို့မဟုတ် လက်/ခြေများ ထုံကျင်ခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ သင့်ဆရာဝန်သည် ရောဂါလက္ခဏာများကိုကူညီရန် ဆေး (ဗာလစံစေးကဲ့သို့) ညွှန်ကြားနိုင်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာများသည် သင်၏ပုံမှန်လုပ်ဆောင်မှုများကို ထိခိုက်စေပါက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအကူအညီကို ချက်ချင်းရယူပါ။
ကလေးမွေးဖွားသည့်အရွယ် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီးများအတွက် ဤဆေးသည် သင့်ကလေးမွေးဖွားနိုင်စွမ်းကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် သင့်ဆရာဝန်ကို မေးမြန်းပါ။
ဤဆေးသည် ရောဂါပိုးများကို တိုက်ဖျက်နိုင်စွမ်းကို ကျဆင်းစေပါသည်။ ၎င်းသည် သင့်အား ပြင်းထန်သော (ရှားရှားပါးပါး) ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရနိုင်ချေ သို့မဟုတ် သင့်တွင်ရှိသော မည်သည့်ရောဂါပိုးကိုမဆို ပိုဆိုးသွားစေနိုင်သည်။ သင့်တွင် ကူးစက်ရောဂါလက္ခဏာများ (ဥပမာ- လည်ချောင်းနာခြင်း၊ အဖျားတက်ခြင်း၊ ချမ်းတုန်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းစသည့်) လက္ခဏာများရှိပါက ဆရာဝန်ကို ချက်ချင်းပြောပြပါ။
သင့်တွင် ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ရှိပါက- အလွယ်တကူ ပွန်းပဲ့ခြင်း/သွေးထွက်ခြင်း၊ စိတ်/စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲများ (စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း)၊ ခြေကျင်းဝတ်/ခြေဖဝါးများ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အမြင်အာရုံ ပြောင်းလဲခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ လက္ခဏာများ (ဥပမာ ပြောင်းလဲခြင်းကဲ့သို့သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ရှိပါက သင့်ဆရာဝန်ထံ ချက်ချင်းပြောပြပါ။ ဆီးပမာဏ)၊ မျက်လုံး/အရေပြား အဝါရောင်၊ ဆီးမည်းခြင်း။
သင့်တွင် အလွန်ပြင်းထန်သော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများဖြစ်သည့်- ရင်ဘတ်/မေးရိုး/ဘယ်ဘက်လက်မောင်းနာကျင်ခြင်း၊ ပုံမှန်မဟုတ်သောချွေးထွက်ခြင်း၊ မူးမေ့လဲခြင်း၊ နှလုံးခုန်နှေးခြင်း/မြန်ခြင်း/မမှန်ခြင်းစသည့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများရှိပါက ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအကူအညီကို ချက်ချင်းရယူပါ။
ဤဆေးကို အလွန်ပြင်းထန်သော ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်ခဲသည်။ သို့သော်၊ ပြင်းထန်သော ဓာတ်မတည့်မှု လက္ခဏာများဖြစ်သည့်- အဖုများ/ အရည်ကြည်ဖုများ/ အခွံများထွက်ခြင်း၊ ယားယံခြင်း/ ရောင်ရမ်းခြင်း (အထူးသဖြင့် မျက်နှာ/လျှာ/လည်ချောင်း)၊ ပြင်းထန်စွာ မူးဝေခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်းစသည့် ပြင်းထန်သော ဓါတ်မတည့်မှု လက္ခဏာများကို သတိပြုမိပါက ဆေးအကူအညီ ချက်ချင်းရယူပါ။
ဤသည်မှာ ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ၏ စာရင်းအပြည့်အစုံမဟုတ်ပါ။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော အခြားဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို သတိပြုမိပါက သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူထံ ဆက်သွယ်ပါ။
ကြိုတင်သတိထားရန်
ဤဆေးကိုအသုံးမပြုမီ၊ အထူးသဖြင့် သင်၏ဆေးဘက်ဆိုင်ရာသမိုင်းကြောင်းကို ပြောပြပါ- အချို့အင်ဇိုင်းများ (dihydropyrimidine dehydrogenase – DPD)၊ သွေးချိုရောဂါများ (ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ဖိနှိပ်ခြင်း)၊ နှလုံးပြဿနာများ (ဥပမာ နှလုံးရောဂါ)၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ အသည်းပြဿနာများ။
Capecitabine သည် သင့်အား ကူးစက်နိုင်ခြေ ပိုများစေသည် သို့မဟုတ် လက်ရှိ ရောဂါပိုးများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်သည်။ (ဥပမာ ရေကျောက်၊ ဝက်သက်၊ တုပ်ကွေး) ကဲ့သို့သော အခြားသို့ ကူးစက်နိုင်သော ရောဂါပိုးရှိသူများနှင့် ထိတွေ့ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် အသေးစိတ်အချက်အလက်များအတွက် သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ကာကွယ်ဆေးမထိုးမီ/ကာကွယ်ဆေးမထိုးမီ သင်သည် capecitabine ကိုအသုံးပြုနေကြောင်း သင့်ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကျွမ်းကျင်သူအား ပြောပြပါ။ မကြာသေးမီက အသက်ဝင်နေသော ကာကွယ်ဆေးများ (ဥပမာ နှာခေါင်းမှ ရှူသွင်းထားသော တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေး ကဲ့သို့သော) ကို မကြာသေးမီက လက်ခံရရှိထားသူများနှင့် ထိတွေ့ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။
လှီးဖြတ်ခြင်း၊ ပွန်းပဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ဒဏ်ရာရခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချရန်၊ သင်တုန်းဓားနှင့် လက်သည်းလှီးဖြတ်ခြင်းကဲ့သို့သော ချွန်ထက်သောအရာများကို အသုံးပြု၍ ထိတွေ့ အားကစားများကဲ့သို့သော လှုပ်ရှားမှုများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
ဤဆေးသည် သင့်အား နေရောင်ဒဏ်ကို ပို၍ ခံနိုင်ရည်ရှိစေနိုင်သည်။ နေပူထဲမှာ အချိန်ကန့်သတ်ပါ။ နေရောင်ခံတဲများနှင့် နေလောင်ခံမီးများကို ရှောင်ပါ။ အပြင်ထွက်တဲ့အခါ နေရောင်ကာခရင်မ်ကို အသုံးပြုပြီး အကာအကွယ်အ၀တ်အစားတွေ ဝတ်ဆင်ပါ။ နေလောင်ခြင်း သို့မဟုတ် အရေပြားတွင် အရည်ကြည်ဖုများ/နီခြင်းရှိပါက ဆေးအကူအညီ ချက်ချင်းရယူပါ။
ဒီဆေးက သင့်ကို ခေါင်းမူးစေနိုင်ပါတယ်။ အရက် သို့မဟုတ် ဆေးခြောက် (ဆေးခြောက်) သည် သင့်ကို ပို၍ မူးဝေစေနိုင်သည်။ အန္တရာယ်ကင်းစွာ မဆောင်ရွက်နိုင်မချင်း ကားမောင်းခြင်း၊ စက်ပစ္စည်းများအသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် သတိထားရန် လိုအပ်သည့် မည်သည့်အရာကိုမဆို မလုပ်ပါနှင့်။ အရက်ယမကာများကို ကန့်သတ်ပါ။ ဆေးခြောက် (ဆေးခြောက်) သုံးစွဲနေပါက သင့်ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးပါ။
ခွဲစိတ်မှုမပြုလုပ်မီ သင်အသုံးပြုသည့် ထုတ်ကုန်များ (ဆေးညွှန်းဆေးများ၊ ညွှန်းမထားသောဆေးဝါးများနှင့် ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ အပါအဝင်) သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် သွားဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ။
သက်ကြီးရွယ်အိုများသည် ဤဆေး၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ အထူးသဖြင့် ပျို့အန်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်းနှင့် လက်ခြေဖဝါးရောဂါလက္ခဏာများကို ပိုမိုထိခိုက်လွယ်သည်။
ကိုယ်ဝန်ရှိမရှိ သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ယူဖို့ အစီအစဉ်ရှိမရှိ သင့်ဆရာဝန်ကို ပြောပြပါ။ capecitabine သုံးနေစဉ် ကိုယ်ဝန်မဆောင်သင့်ပါ။ Capecitabine သည် မွေးကင်းစကလေးငယ်ကို ဒုက္ခပေးနိုင်သည်။ ယုံကြည်စိတ်ချရသော သန္ဓေတားနည်းများအကြောင်း မေးပါ။ ကလေးမွေးဖွားသည့်အရွယ်ရှိ အမျိုးသမီးများသည် ကုသနေစဉ်အတွင်း ယုံကြည်စိတ်ချရသော သန္ဓေတားဆေးပုံစံများကို အသုံးပြုသင့်ပြီး နောက်ဆုံးထိုးပြီးနောက် 6 လကြာအောင် ပြုလုပ်သင့်သည်။ ကလေးမွေးဖွားသည့်အသက်အရွယ်ရှိ အမျိုးသမီးအဖော်ရှိသော အမျိုးသားများသည် ကုသမှုခံယူစဉ်နှင့် နောက်ဆုံးထိုးပြီးနောက် 3 လအထိ ယုံကြည်စိတ်ချရသော သန္ဓေတားဆေးကို အသုံးပြုသင့်သည်။ သင် သို့မဟုတ် သင့်လက်တွဲဖော် ကိုယ်ဝန်ရှိလာပါက capecitabine ၏ အန္တရာယ်များနှင့် အကျိုးကျေးဇူးများအကြောင်း သင့်ဆရာဝန်နှင့် ချက်ချင်းဆွေးနွေးပါ။
ဤဆေးကို အရေပြားနှင့် အဆုတ်မှတဆင့် စုပ်ယူနိုင်ပြီး မမွေးသေးသောကလေးအား အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ရှိလာနိုင်သည့် အမျိုးသမီးများသည် ဤဆေးကို ကိုင်တွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆေးပြားများမှ ဖုန်မှုန့်များကို မရှူသင့်ပါ။
ဒီဆေးက မိခင်နို့ထဲကို ရောက်သွားလားဆိုတာ မသိနိုင်ပါဘူး။ မွေးကင်းစကလေးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောကြောင့်၊ ဤဆေးကို ကုသနေစဉ်အတွင်းနှင့် နောက်ဆုံးထိုးပြီး ၂ ပတ်အကြာတွင် မိခင်နို့ကို တိုက်ကျွေးရန် အကြံမပြုပါ။ မိခင်နို့မတိုက်မီ သင့်ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ဓာတ်ပြုမှု
ဤဆေးနှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်သည့် ထုတ်ကုန်မှာ- allopurinol ဖြစ်သည်။
Capecitabine သည် fluorouracil နှင့် အလွန်ဆင်တူသည်။ capecitabine ကိုအသုံးပြုနေစဉ် fluorouracil ပါဝင်သောဆေးဝါးများကို မသုံးပါနှင့်။
ကုသမှု
- colon and rectal cancer that has spread to another area
- metastatic breast carcinoma
- cancer of the ovary
- stomach cancer
- pancreatic adenocarcinoma, a cancer that forms in the glands of the pancreas
- lymph node positive colon cancer
- cancer of pancreas islet cells
- cancer or malignancy
- metastatic HER2 positive breast cancer
